F. R. Schack
Η Εκστρατεία ενός νέου Γάλλου στην Ελλάδα αποτελεί το μοναδικό, μάλλον, έργο του François-Blaise Schack. Αν και δεν γνωρίζουμε την αναγνωστική του τύχη, θα πρέπει να εικάσουμε ότι διαβάστηκε από τα μέλη του Ελληνικού Κομιτάτου του Παρισιού, στα οποία μάλιστα απευθύνεται ο συγγραφέας, προκειμένου εν μέρει να δικαιώσει και τη συμμετοχή των γάλλων συμπατριωτών του στον Αγώνα.
Ο σύγχρονος αναγνώστης, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα ικανοποιηθεί από το έργο, καθώς αυτό δεν ακολουθεί αυστηρά τις συμβάσεις των απομνημονευμάτων, ενώ, το λυρικό στοιχείο και κάποιες παρεκβάσεις μάλλον κουράζουν. Το έργο, βέβαια, του Schack έχει άμεση σχέση με τις ζητήσεις και τη γραμματεία της εποχής του, καθώς συμφύρει τα γραμματειακά είδη του απομνημονεύματος και της ταξιδιωτικής λογοτεχνίας, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες ενός ανομοιογενούς μάλλον κοινού, το οποίο ζητά να πληροφορηθεί για την ελληνική υπόθεση, με τρόπο όμως κάπως πιο ελαφρό. Έτσι, λόγου χάριν, μπορούμε να ερμηνεύσουμε τα στοιχεία εκείνα της αφήγησεις, όπου την περιγραφή του φυσικού τοπίου διαδέχονται αποσπάσματα σύγχρονων ή κλασικών ποιητών ή, ακόμη, τις πάμπολλες σελίδες με τις μικρές ψηφίδες τόπων, τους οποίους είδε ο αφηγητής και επιζητεί να αποτυπώσει, έστω και με μία πινελιά. Τέτοια, άλλωστε, είναι και η φύση του κεφαλαίου με την περιήγησή του στις Κυκλάδες, καθώς μέσα από τις σελίδες του ο αναγνώστης δεν παρακολουθεί έναν εθελοντή που λαμβάνει μέρος σε μάχη, αλλά έναν ρομαντικό ταξιδιώτη - καλύτερα: έναν ρομαντικό νέο ταγμένο στις υπηρεσίες των εθνών. Οι γραμματειακές πηγές, εξ άλλου, του Schack είναι τα δηλωμένα έργα του Pouqueville και του Choiseul-Gouffier, ενώ το Οδοιπορικό τού Chateaubriand είναι το άδηλο πρότυπο, το κείμενο του οποίου ενίοτε αντιγράφει.
Barau Denys, “La dimension éducative du mouvement philhellène”, Revue d'histoire
du XIXe siècle, 39, 2009, pp. 79-94 [= ελλ. μτφ. «Η παιδαγωγική προσέγγιση του
Φιλελληνισμού » στο Πέτρος Πιζάνιας (επιμ.) Η Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Ένα ευρωπαϊκό γεγονός, Ιόνιο Πανεπιστήμιο-Κέδρος, 2009, σελ. 171-199].
Διαθέσιμο στο
Mazurel Hervé, “Les guerriers de l’Ailleurs”, Écrire l'histoire, vol. 7, 2011, pp. 53-62.
Διαθέθιμο στο
Mazurel Hervé, “Héroïsme et exotisme. Le militaire à l'épreuve des lointains
(1820-1914)”, Romantisme, vol. 161, 2013/3, pp. 35-44. Διαθέσιμο στο