L. Stanhope
Το κείμενο που εξέδωσε ο Stanhope αποτελείται από μία σειρά αναφορών υπό μορφήν επιστολών, απευθυνόμενων κατά κύριο λόγο στον John Bowring. Το έργο του Stanhope σημείωσε μεγάλη επιτυχία στους φιλελληνικούς κύκλους, αν κρίνουμε αφ’ ενός από τις επανεκδόσεις του και τη διόγκωσή του με προσθήκες και παραρτήματα, αφ’ ετέρου από τις μεταφράσεις του, την ίδια εποχή, στα γαλλικά και τα γερμανικά, και τις αμερικανικές κριτικές.
Οι επιστολές προς τον John Bowring (1792-1872), βρετανό πολιτικό, οικονομολόγο, κυβερνήτη του Χονγκ Κονγκ, λόγιο και ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού 6 Κομιτάτου του Λονδίνου, ήταν αυτές που συνέβαλαν με τρόπο καίριο στη σύναψη των δανείων του Αγώνα κατά τα έτη 1824 και 1825. Από αυτή την άποψη, η έκδοση των επιστολών σηματοδοτεί τη συμβολή του Stanhope όχι μόνο στον Αγώνα, αλλά σε μία άτυπη διεθνή διπλωματία. Δεν είναι αμελητέα, βέβαια, η έμπρακτη συμβολή του βρετανού φιλέλληνα στον Αγώνα και την ανάπτυξη του βιοτικού και πνευματικού πεδίου των επαναστατημένων Ελλήνων: ίσως η κυριότερη συμβολή του να είναι η επίμονη προσπάθεια να εγκαταστήσει τυπογραφεία στον ελληνικό χώρο με σκοπό τη δημοσιοποίηση των πεπραγμένων της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας. Αυτό μάλιστα είναι το νήμα που συνέχει τις φιλελεύθερες απόψεις τους, οι οποίες τον οδήγησαν σε ρήξη με τον Βύρωνα. Εκτός αυτού όμως, η προσπάθειά του να οργανώσει ένα ανύπαρκτο ταχυδρομικό δίκτυο και, ως νους πρακτικός, να σχεδιάσει ένα εκπαιδευτικό σύστημα ανάλογο των πολεμικών αναγκών, στέλνοντας μάλιστα πολλούς νέους Έλληνες για σπουδές στο εξωτερικό με χρήματα του Κομιτάτου, είναι στοιχεία, τα οποία καθιστούν τη δράση του σημαίνουσα. Η ανάκλησή του στη Βρετανία είχε καθαρά πολιτικό χαρακτήρα, αφού για αυτή πρωτοστάτησε ο George Canning, θεωρώντας τον υπερβολικά δημοκράτη.
[Stanhope Leicester], The Military Commentator, or, Thoughts upon the Construction of the Military Code of England. Contrasted with that of the Codes of other Nations; together with Remarks upon the Administration of that Code, particularly with Regard to Military Flogging, London, Drakard & Co., 1813.
Stanhope Leicester, Sketch of the History and Influence of the Press in British India. Containing Remarks on the Effects of a Free Press on Subsidiary Alliances; on the Delays of Office; on Superstition; on the Administration of Justice; on Flogging and on Agriculture; also, on the Dangers of a Free Press and the Licentiousness of a Censorship, London, C. Chapple, 1823.
Stanhope Leicester, Greece in 1823 and 1824. Being a Series of Letters, and other
Documents, on the Greek Revolution, written during a Visit to that Country.
Illustrated with several curious Fac Similes. To which is added, the Life of Mustapha
Ali, London, Sherwood, Jones, and Co. 1824 (με επανεκδόσεις). Εκτενής
βιβλιοκριτική: [Ανωνύμως], United States Literary Gazette, vol. 2 (1), 1.4.1825, pp.
2-8 & vol. 2 (2), 15.4.1825, pp. 41-47. Διαθέσιμο στο
[Stanhope Leicester], Royal Literary Fund. A Summary of Facts, drawn from the Records of the Society, and Issued by the Committee in Answer to Allegations contained in a Pamphlet Entitled 'The case of the reformers of the Literary Fund: stated by Charles W. Dilke, Charles Dickens, and John Forster'. Together with a Report of the Proceedings at the Last Annual Meeting, March 12, 1858, under the presidency of Earl Stanhope, London, William Clowes and Sons, [1858].
[Stanhope Leicester], The Earl of Harrington on the Maine-law, on the Law of Libel as Opposed to the Declaration of Truth and the Defence of Character, and other Subjects, Derby, W. Bemrose and Sons; London, Whittaker and Co., 1858.
Bartle G. F, “Bowring and the greek loans of 1824 and 1825”, Balkan studies, vol. 3
(1), 1962, pp. 61-74. Διαθέσιμο στο
[Bentham Jeremy], Ο Ιερεμίας Μπένθαμ και η Ελληνική Επανάσταση, Κ. Παπαγεωργίου (εισ.-επίμετρο), Φ. Παιονίδης κ.ά. (μτφ.), Αθήνα, Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, 2012.
Cunningham Allan, “The Philhellenes, Canning and Greek Independence”, Middle
Eastern Studies, vol. 14 (2), 1978, pp. 151–181. Διαθέσιμο στο
Dakin Douglas, British and american philhellenes during the war of Greek Independence (1821-1833), Θεσσαλονίκη, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, 1955.
Βίλμπεργ Φ., «Τα τυπογραφεία του άγγλου συνταγματάρχου Leicester Stanhope
(1824-1826)», Αρμονία, τχ. 3-4, 1902, σελ. 178-189. Διαθέσιμο στο
Μαζαράκης-Αινιάν Ι.Κ., Τα ελληνικά τυπογραφεία του Αγώνα (1821-1827), Αθήνα, Ι.Ε.Ε.Ε.-Ε.Ι.Μ., 2007.
Σκιαδάς Ν.Ε., «Το πρώτο τυπογραφείο της Αθήνας και ο Άγγλος Φιλέλλην Στάνχοπ», Τα Αθηναϊκά, τχ. 37, σσ.19-23.
Τζουρμανά Γιάννα, «“Στόχος μας να φέρουμε γνώση και ελευθερία'': Ο Λ. Στάνχοπ και οι Βρετανοί φιλελεύθεροι στην επαναστατημένη Ελλάδα», Δοκιμές: Επιθεώρηση Κοινωνικών Επιστημών, τ. 9-10 (Φθινόπωρο 2001), σελ. 47-86.
Τζουρμανά Γιάννα, Βρετανοί ριζοσπάστες μεταρρυθμιστές. Φιλικές εταιρείες και κομιτάτα στο Λονδίνο (1790-1823), Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη, 2015.